Gıdalarda en yaygın kimyasal bulaşma “Tarım Koruma İlaçlarından” ileri gelen kalıntılarla olur. Öyle ki, Dünyada her yıl 1,5 milyondan fazla insanın tarım ilaçlarından zehirlendiği, bunlardan da on binlercesinin öldüğü bildirilmektedir. Niçin kullanılıyor? Tarım Koruma ilaçları sebze ve meyve yetiştiriciliğinde daha fazla ürün almak için kullanılır. Hedeflenen; yabani otlar, böcekler, parazitler, solucanlar, tarla fareleri vb. zararlılardır. Bu amaçla her yıl plansızca tonlarca zehirli ilaç doğaya serpilerek sadece bitki zararlılarına değil, doğadaki dengeyi sağlayan faydalı böcekleri, arıları, kuşları ve diğer canlıları da direkt olarak etkilemektedir. En çok kalıntı hangi gıdalarda? Tarım koruma ilaçlarının tüm dünyada yaygın ve sorumsuzca kullanılması neticesinde bu ilaç kalıntılarının bulaşmadığı gıda maddesi hiç kalmamış gibidir. Günlük sebze ve meyvelerin yanında çaydan kakaoya, baldan baharata kadar çok çeşitli gıda maddesine bu kalıntıların bulaşmaları söz konusudur. Diğer taraftan bu ilaç kalıntıları yemlere bulaşarak hayvanların etine, sütüne, yumurtasına az miktarlarda da olsa geçebilmektedirler. Anne sütünde dahi bu kalıntılara rastlandığı çeşitli araştırmacılar tarafından bildirilmiştir. Zararları nelerdir? Gıdalarla yaşam boyu insan vücuduna alınan bu çeşit ilaç kalıntıları çok az miktarlarda da olsa karaciğer ve böbrek başta olmak üzere yağ doku ve diğer organlarda birikir. Bu da zamanla belli bir birikim dozuna ulaştıktan sonra kronik zehirlenmelere, kansere ve bağışıklık sistemi rahatsızlıklarına neden olurlar. Bu maddelerin zehirli olmalarının yanında önemli bir tehlikesi de etkilerinin çabuk görülmeyip yavaş ve fark edilemez olmasıdır. Nasıl korunacağız? Önlemler ne olmalıdır En kesin çözüm bu ilaçların kullanılmasının yasaklanmasıdır. Ancak kalite düşüklüğü, verim azlığı, dünya üzerinde kıtlık olayları göz önüne alındığında bunun kanunlarla toptan yasaklanmasının mümkün olmadığını görüyoruz. Korunma amacıyla tüm dünya ülkelerinde sebze ve meyvelerdeki olası kimyasal kalıntılar ile ilgili maksimum kalıntı dozları belirlenmiştir. Bu dozları aşan miktarlarda kalıntı taşıyan tarımsal ve hayvansal ürünlerin insan gıdası olarak satışı yasaklanmıştır. Ayrıca bu gibi ilaçların son kullanımlarından sonra mecburi bekleme süreleri de vardır. Soyma işlemi ile bu ilaç kalıntılarından çok yüksek oranlarda korunabilirken, yıkama ve pişirme ile bu kalıntılardan zararsız bir şekilde korunmamız maalesef yetersiz kalmaktadır. Aslında en önemli tedbir tarım koruma ilaçlarının satışının ve kullanılmasının Ziraat Mühendislerimizin kontrolünde ve gözetiminde olması ve bu kurala titizlikle uyulması, uymayanların toplum sağlığını tehlikeye attıkları için ilgili yasa ve yönetmelikler çerçevesinde cezalandırılmaları ile olacaktır. Tabii ki bu çeşit önlemlerin tesirli olabilmesi için sıkı ve güvenilir bir gıda kontrol mekanizmasına mutlaka ihtiyaç vardır. Aksi takdirde şart koşulan maksimum sınır değerler ve kurallar sadece göstermelik olarak kalır.